مقاله بررسی مفاهيم توسعه

دسته بندي : علوم انسانی » مدیریت
مقاله بررسي مفاهيم توسعه در 13 صفحه ورد قابل ويرايش

چكيده:

هدف از اين تحقيق شناسايي مؤلفه هاي فرهنگي توسعه در قصه هاي فولكلوريك فارس است، اين مؤلفه ها مي توانند بر فرآيند توسعه اثر بخشند و اين روند را سرعت داده و مقوم آن گردند يا در برابر آن مقاومت كرده و مانع گردند. نقطه عزيمت اين تحقيق ديدگاه ماكس وبر بوده و نگارنده پس از تبيين مفاهيم توسعه- فرهنگ- ادبيات فولكلوريك، ارتباط نظري بين سه ركن «متن- فرهنگ و توسعه» را با توجه به بنيانهاي جامعه شناختي فراهم آورده است.

براي اين امر، نخست به مكاتب و نظريه هاي جامعه شناختي پيرامون توسعه توجه شده و سپس از ميان دو دسته كلان تئوريها:

1- راديكال (تضادگرايان)

2- محافظه كار (ساختگرايي - كاركرد گرايان)

با توجه به ديدگاه رساله، كه الزام و شرط كافي بودن اقتصاد براي توسعه را ناكافي دانسته و رد مي نمايند و فرهنگ را بر اين اساس حائز نقش و اثر مي پندارد، با انتخاب مكتب نوسازي بطور مشخص و ديدگاههاي ناشي از مدل فرهنگي و روانشناختي بطور اخص و شاخص هاي پيشنهادي مك كله لند را با تلفيق شاخص هاي راجرز، بعنوان كانوني ترين مفهوم ناشي از برايند نظريات در چارچوب نظري انتخاب مي نمايد. براساس آن با رجوع به متن (قصه هاي فولكلوريك فارس) و براساس روش كيفي تحقيق و شيوه اسنادي آن با دو تكنيك تحليل محتوي و تحليل گفتمان مولفه هاي توسعه در پنجاه قصه انتخابي كه براساس شيوه هاي روش شناختي انتخاب گرديده اند، بررسي مي‌شود. حاصل تحقيق مبين اين نكته است كه با تكنيك تحليل محتوا، مؤلفه هاي فرهنگي توسعه كه به صورت دو دسته و 6 شاخص متناظر، در نظر گرفته شده اند در قصه ها (متن) با فرضيات تحقيق همخواني داشته و مانع توسعه قلمداد مي شوند اما با تكنيك تحليل گفتمان اين دوازده شاخص در متن مورد برري مويد و مقدم توسعه مي باشند. اين امر ما را با اين حقيقت نيز مواجه مي سازد كه استفاده يك سويه از شيوه ها و تكنيك ها در تحقيقات مي تواند منجر به سوء برداشت و تحليل روايي تحقيق گردد. همچنين كنش‌هاي قهرمانان و جايگاه زنان و مردان در قصه هاي فولكلوريك فارس بيانگر اين نكته است كه عمده كنش‌هاي قهرمانان فردي، معطوف به هدف و بر اساس نيازهاي مادي است. همچنين تعداد نقش زنان و مردان به عنوان قهرمان، در قصه هاي مورد بررسي برابر است. اين امر مي تواند مبين اين نكته باشد كه برخلاف تصور، در جامعه سنتي زنان مستوره و مغفول نيستند بلكه براين اساس مي توان اين باور را طرح نمود كه براساس يافته هاي تحقيق، جامعه سنتي مي تواند بستري براي ايجاد انگيزش و توسعه و حركت به سوي جامعه نو انگاشته شود.


مفاهيم توسعه

مناطق نقاط آغازين[1]

تعيين نقاط آغازين در مطالعات امكان سنجي احداث هتل هاي جديد، همواره مهم بوده است. اين امكان ها احتمالاً مناطقي هستند كه مردم براي آغاز سفرهايشان (توقف براي يك شب يا بيشتر) انتخاب خواهند كرد. با رشد جهانگردي مفهوم آغاز تغيير كرده است. مردم نقطة آغاز را به عنوان بخشي مهم از تجربة كلي مسافرت انتخاب مي كنند.

به عنوان مثال. مسافران اروپايي به استراليا يا استراليايي هاي مسافر به اروپا، ممكن است در راه خود، در بالي، سنگاپور يا بانكوك به مدت پنج شب يا بيشتر توقف كنند، يا هنگامي كه از مسير ديگري مسافرت مي كنند ممكن است در لوس آنجلس يا مكزيكوسيتي، يا هاوايي يا فيجي توقف كنند.

معيارهاي تعيين نقطة شروع مسافرت در تورهاي مسافرتي به چند مقصد[2] داراي اهميت بسياري است. تورها در جايي توقف مي كنند كه محل هايي براي ديدن و تماشا داشته باشد و يا بتوان كاري در آنجا انجام داد.
نوع محصول

مقصدي كه از پتانسيل بالايي جهت جذب جهانگردان برخوردار است، داراي جذابيت هاي مختلف جهانگردي از جهت جغرافيا و محيط مي باشد. تعداد و ميزان دقيق تسهيلات، خدمات و جاذبه هايي كه بتوان از آن استفاده كرد، به آن مكان بستگي دارد. سه نوع محصول اصلي[3]، فرعي[4] يا گزينشي[5] وجود دارد.

محصول اصلي شامل انواع مناسب اسكان، تسهيلات تفريحي و رستوران ها و جاذبه هاي ديدني است. محصول فرعي روي اين محصول بنا شده است و ديگر تاسيسات جهانگردي به آن افزوده مي شود. اين امكانات عبارتند از: تاسيسات و محل هاي مختلف خوش منظره، تاريخي، فروشگاهي، تفريحي و … يك مقصد ايده آل مجموعه اي از كليه اين اجزا را ارائه مي كند.

مجتمع هاي استراحتگاهي[6]

مناطق ويژه جهانگردي[7] از مجموعه استراحتگاه هاي مجهز تشكيل مي شوند. اين مناطق، جهانگردان را در يك جا نگاه مي دارند، نيازهاي زيربنايي را در يك جا متمركز مي كنند و به اين ترتيب مي توان تعداد زيادي هتل و واحدهاي اسكان و پذيرايي را به سرعت در اين مناطق، به شيوه اي هماهنگ شده احداث كرد.

اين مناطق همچنين مي توانند بين اين توسعه و تركيبي مناسب از خدمات تسهيلات حمايتي و مكمل، توازن برقرار كنند. اين نوع مجتمع هاي استراحتگاهي نيازمند زمين به مساحت كافي هستند. بايد زمين به قيمتي معقول و مناسب تهيه شود، زيرا اين مجتمع ها در واقع زمين هاي توسعه يافته با تراكم نسبتاً پاييني هستند.
فهرست كنترل امكان سنجي طرح

فهرست كنترل زير حاوي يك جدول ارزيابي آثار زيست محيطي مي باشد. يك جدول ارزيابي آثار زيست محيطي مي باشد. يك جدول ارزيابي آثار زيست محيطي به منظور مقايسه و بررسي دقيق هزينه ها و منافع زيست محيطي يك طرح ويژة توسعه تهيه مي شود. معيارهاي همراه با جدول مزبور به شكلي كامل تر در فصل هفتم مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
از ديدگاه دولت

خط مشي و راهبرد

سياست هاي توسعه دقيق و مشخص. انعكاس سياست هاي اعلام شدة جهانگردي. تعريف بازار، تعداد جهانگرداني كه يك طرح جذب خواهد كرد. انواع گردشگران. فصلي بودن تقاضا.

نيازهاي توسعه

تاسيسات زيربنايي جديد موردنياز است- دفع فاضلاب و مواد زايد، آب، برق، جاده ها و مسير دستيابي. تدارك و تأمين مالي اين نيازها. پيوند پروژه با طرح توسعة حمل و نقل داخلي.

آثار زيست محيطي

آثار زيست محيطي طرح. تهية جدول ارزيابي آثار زيست محيطي. تعهد به رعايت همة مقررات برنامه ريزي فيزيكي[8]. بررسي مفاهيم معماري، طراحي و مهندسي. نقش طرح در كيفيت كلي محيط زيست.

آثار اقتصادي

اندازه گيري آثار اقتصادي طرح. روش مورد استفاده و نتايج حاصله. منافع جامعة محلي. نقش آن در اقتصاد. اشتغال ايجاد شده.

آثار اجتماعي

مشاوره با جامعة محلي. تشكيل جلسات مشاوره توضيح و تبيين طرح. بازخور و واكنش‌ها. ميزان حمايت محلي.

مالكيت و مديريت

مالكيت طرح- داخلي، خارجي، مشترك. مديريت طرح، نوع شركت و فعاليت چند مليتي، ملي و غيره. سابقه و تجربيات قبلي. استفاده از نيروي انساني. شغل هاي مستقيم ايجاد شده. كانال هايي بازاريابي[9] ايجاد شده. برآورد فروش. امكان سنجي مالي.
از ديدگاه بخش خصوصي

تعريف بازار

تحليل تقاضا. سطوح تقاضا. تعيين بازار- اهداف بازاريابي. مشخصات و خصوصيات بازار. جريان هاي جهانگرد. فصلي بودن و توزيع تقاضا. ترجيحات و خواسته ها.

تعريف محصول

توصيف كلي مفهوم محصول. حمايت مقام هاي محلي. مجوز برنامه ريزي. واكنش هاي جامعة محلي. معيارهاي توسعة هر وجه:

· موقعيت[10]- سهولت دسترسي. مكان انتخاب شده[11]. مشخصات مكان و محيط. رابطه با ديگر جاذبه ها، تسهيلات و خدمات. نيازهاي زيربنايي و معيارهاي محيطي.

· تسهيلات- ميزان تسهيلات. ظرفيت. مفاهيم طرح- سبك و طرح ساختمان ها. نيازي عملياتي. سازماندهي و تامين نيروي انساني.

· خدمات- تعريف سطوح خدمات. پوشش و ساعات فعاليت. سازماندهي و تامين نيروي انساني.


فصل ششم:

سازمان هاي خدماتي حمل و نقل
مقدمه

سيستم حمل و نقل در قلب صنعت جهانگردي قرار دارد. اين سيستم خط اتصالي بين مقصد، ميهمانخانه، جاذبه ها و ساير مكان هاي توريستي مي باشد. كارايي، راحت بودن و ميزان سلامت و امنيت اين سيستم، تعيين كنندة نوع تجربه و كيفيتي است كه از سفر به دست مي آيد. در برخي شرايط هزينة حمل و نقل، بزرگ ترين بخش هزينة سفر را تشكيل مي دهد.

بين پيشرفت سيستم حمل و نقل و رشد صنعت جهانگردي يك رابطة مستقيم برقرار است. به ويژه، خودرو و هواپيماي جت توانستند مسافرت را براي بخش بزرگي از جمعيت دنيا ميسر سازند. با افزايش تقاضا براي مسافرت، ظرفيت وسيله هاي مختلف حمل و نقل عاملي حياتي در افزايش يا كاهش صنعت جهانگردي به حساب مي آيد. در بسياري از مقصدها، محدوديت هايي كه به وسيله سيستم حمل ونقل و ساختار زيربنايي مانند فرودگاه و جاده اعمال مي شود، به صورت بزرگ ترين مانع و عامل بازدارنده در مسير رشد درآمده است. در مورد مقصدهايي مانند جزيره كه در وسط اقيانوس قرار دارند، صنعت جهانگردي در آن مسيرها بدون وجود خطوط هوايي رشد نمي كند و اگر اين وسيلة نقليه در آن مسير وجود نداشته باشد، دست اندركاران صنعت جهانگردي كار چنداني نمي توانند انجام دهند.

در اين فصل دربارة جنبه هاي اصلي مسافرت بحث مي كنيم. بين فناوري و سيستم حمل و نقل رابطه اي تنگاتنگ وجود دارد كه به هنگام بحث دربارة راه هاي مختلف مسافرت، در اين باره مطالبي ارائه خواهيم كرد. با توجه به اهميتي كه خطوط هواپيمايي در مسافرت هاي بين المللي دارند، در اين باره به تفصيل بحث خواهيم كرد. مقررات و قوانين خطوط هوايي در ايجاد مسائل و مشكلات رو به روي صنعت جهانگردي نقش بسيار مهمي ايفا مي كنند كه در اين مورد نيز مطالبي ارائه خواهيم كرد.
تاريخچة توسعه سفرهاي مسافرتي

در طول تاريخ، در زمان هاي مختلف، شيوه هاي متفاوت مسافرتي رواج داشته است. سير تكاملي سفرهاي مسافرتي، از درشكه تا هواپيماي جت، بيانگر روند تكاملي فناوري حمل و نقل است. درك روند تكاملي و سير تغييرات مسافرت ها در طول زمان، از آن نظر اهميت دارد كه فرايند تكاملي ساير جنبه هاي صنعت مسافرت (به ويژه بخش پذيرايي و ميهمانداري) تا حد زيادي تحت تاثير اين تغييرات بوده است.

مسافرت در روزگاران قديم (باستان)

تا نخستين سال هاي سدة بيستم، مسافرت جاده اي تغيير چندان زيادي نكرده است و بيشتر مسافرت ها با چهارپاياني مانند اسب، انجام مي شد و در اين سالها بود كه با پيدايش درشكه، مسافرت كمي راحت تر شد. اين بهبود وضع مسافرت بدان سبب است كه براي ساختن جاده ها از مصالح بهتري استفاده كردند و با پركردن گودال هاي كوچك و بزرگي كه در مسير درشكه ها بود، جاده را هموارتر نمودند؛ و از سوي ديگر، نوعي فنر زير اتاقك درشكه قرار دادند كه به اصطلاح موج جاده را مي گرفت و مسافر احساس آرامش بيشتري مي كرد. به هر حال، از آنجا كه جاده سازي كراي بس طاقت فرسا بود و شهرها در فواصل بسيار دور از هم قرار داشتند و در برخي از موارد راه هاي آبي بهترين وسيلة حمل و نقل بودند مسافرت در مسيرهاي طولاني تا پيش از اختراع راه آهن پيشرفت چندان زيادي نداشت.


خودروهاي جمعي (اتوبوس)

اتوبوس متداول ترين وسيله مسافرتي مي باشد. يكي از مزيت هاي عمدة اين وسيله، اين است كه مثل خودروي سواري به يك مسير مشخص محدود نمي شود؛ همين ويژگي باعث مي شود كه سازمان ذي ربط بتواند خدمات متفاوتي را بين جوامع مختلف (در مقايسه با راه آهن يا هواپيما) ارائه دهد. در صنعت جهانگردي، خودروهاي مسافربري از جمله وسايل عمده به حساب مي آيند و مي توانند بين فرودگاه و ايستگاه قطار، ميهمانخانه ها و جاهاي موردنظر مسافر و مكان هاي ديدني شهر يا مقصد، ارتباط برقرار كنند.

يكي از ويژگي هاي عمدة وسيلة ياد شده اين است كه سازمان ها مي توانند افراد را به صورت دسته جمعي با اتوبوس هاي مسافرتي به نقاط مختلف و ديدني ببرند و با ارائه يك بليت، كلية هزينه هاي مربوط به حمل و نقل، غذا، تفريح و هتل را تامين كنند. معمولاً خودروهايي كه براي ارائه چنين خدماتي در نظر گرفته مي شود، استاندارد بوده و با نرخ هاي بسيار كمتري مسافران را از هتل سوار مي كنند و به نقاط ديدني شهر مي برند و سپس در زمان مشخص آنها را برمي گردانند؛ ولي اگر مسافر مي خواهد به گونة ديگري عمل كند، ناگزير به پرداخت مبلغ بيشتري مي شود.


خودروهاي تفريحي

خودروهاي تفريحي به گونه اي ساخته شده اند كه اعضاي يك خانواده مي توانند در طول مسافرت همانند يك اتاق از آن استفاده كنند. آنها هم وسيلة سفر، هم اتاق نشيمن و هم اتاق خواب هستند. فروش اين نوع خودروها رو به افزايش است و تعداد مسافران بيشتري با اين نوع وسيله ها مسافرت مي كنند. اين خودروها داراي مخازن آب، برق و فاضلاب هستند. كساني كه مي خواهند از اين وسايل استفاده كنند بايد بليت آنها را پيش خريد نمايند و به اصطلاح جا ذخيره كنند. از سال 1991 تا سال 1994 فروش اين وسايل نقليه. 50 درصد افزايش يافت.


مسافرت از راه هاي آبي

كشتي هاي تفريحي

همان گونه كه پيش از اين گفتيم، هواپيما موجب ركود بازار كشتي شد. امروزه كشتي هاي تفريحي، مهم ترين شكل مسافرت هاي آبي به حساب مي آيند. كشتي هاي تفريحي با ساير وسايل حمل و نقل كه پيش از اين مورد بحث قرار داديم، متفاوت اند؛ زيرا هدف آنها، تنها ارائه وسيله اي براي حمل و نقل نيست، بلكه خود به خود به عنوان مقصدي براي مسافر حساب مي آيند. با وجود اين كه كشتي هاي تفريحي در بندرهاي مختلف لنگر مي اندازند و مسافران مي توانند براي تفريح، بازديد و خريد يا هر كار ديگري به ساحل بروند ولي هدف اصلي از مسافرت، اقامت در اين نوع كشتي هاست و مسافر مي‌كوشد از انواع تسهيلاتي كه در اين گونه كشتي ها وجود دارد، استفاده كند.