مقاله بررسی لكنت زبان

دسته بندي : علوم پزشکی » پزشکی
مقاله بررسي لكنت زبان در 18 صفحه ورد قابل ويرايش

مقدمه

لكنت زبان يكي از مهمترين اختلافات گفتاري است كه از كهنترين ادوار در ميان جوامع بشري شايع بوده است. فردي كه لكنت زبان دارد در بيان اصوات، هجاها و يا كلمات، دچارگير، مكث كشش و تكرار مي شود. لكنت زبان معمولاً با حركات بدني مانند تكان دادن دست، سر، گردن و ... همراه است

از آنجا كه هنوز علت اين اختلاف شناخته نشده است، پژوهشگران رشته هاي مختلف از جمله پزشكي، روانشناسي، تعليم و تربيت، توانبخشي و بويژه گفتار درماني به آن پرداخته اند.

در اين مقاله كمكهاي ارائه شده به فردي لكنتي از جانب يك روانشناس ( نويسنده )، شرح داده مي شود در اينجا ابتدا به ذكر چگونگي تشخيص اين اختلال مي پردازيم و در ادامه ابتدا درمانهاي پيشنهادي محققين مختلف ارائه مي شود و در پايان چگونگي درمان فرد طي جلسات مختلف بيان مي شود.

در اينجا ما از ارائه تاريخچه لكنت زبان خودداري مي كنيم ولي علاقه مندان مي توانند به كتابهاي : لكنت زبان ـ اسماداوديان، لكنت زبان، توليدـ تاليف عبادي و ...مراجعه كنند.


لكنت زبان

در چهارمين چاپ راهنماي تشخيص و آماري اختلالات رواني( DSM- IV ) ، لكنت زبان زير عنوان اختلالات ارتباطي طبقه بندي شده و با آشفتگي در سلاست طبيعي و تعيين الگوي زماني تكلم كه نامتناسب با سن بيمار بوده و با يك يا چند تا از موارد زير مركب است تعريف شده است. تكرار اصوات، طولاني كردن اصوات عبارت تعجبي، مكث داخل واژه ها، جانشين سازي مشهود واژه ها به منظور اجتناب از انسداد كلام و انسداد خاموش يا قابل سمع كلام. اختلال در سلاست از شدت كافي براي تداخل در پسرفت تحصيلي يا شغلي يا رابطه اجتماعي برخوردار است. در اكثر موارد اختلال در كودكي پديد مي آيد. ميزان لكنت نسبت به موقعيت و كلمات خاص فرق مي كند

از لحاظ سبب شناسي، علت دقيق لكنت زبان معلوم نيست امّا انواعي نظريه ها پيشنهاد شده است.

نظريه هاي يادگيري در مورد علت لكنت زبان مشتمل است بر نظريه معني زاد ( Sememtogenic ) كه در آن لكنت زبان اساساً يك پاسخ آموخته شده در مقابل عدم سلاست هنجاري اوان كودكي است و مدل ديگري كه بر شرطي سازي كلاسيك متمركز است، كه در آن لكنت زبان در مقابل عوامل محيطي شرطي مي شود.

در مدل سيبرنتيكز، تكلم فرآيندي تلقي مي شود كه تابع پسخوراند مناسب براي تنظيم است، فرض مي شود كه لكنت به دليل گسستگي در حلقه پسخوراند بوجود مي آيد. مشاهدات جنبي بر اين كه لكنت زبان در نتيجه نوفه سفيد ( White nise ) كاسته مي شود و اينكه كندي در پسخوراند شنوايي در افراد عادي لكنت ايجاد مي كند، اعتبار بالقوه نظريه بالا را تقويت مي كند.

ويژگيهاي باليني

لكنت زبان معمولاً قبل از 12 سالگي، و در اكثر موارد بين 18 ماهگي و 9 سالگي ظاهر مي گردد، بين 5/3 – 2 سالگي و 7-5 سالگي صعود ناگهاني در ميزان شروع اختلال مشاهده مي شود. بعضي از مبتلايان به لكنت زبان ساير مسائل تكلم و زباني هم دارند، مثل اختلال تلفظ شمرده و اختلال مربوط به رشد در زبان بياني.

لكنت زبان ناگهاني شروع نمي شود و معمولاً در ضمن هفته ها و ماه ها با تكرار حروف صامت ابتدايي، كل كلمات كه معمولاً كلمات اول جمله هستند، با كلمات طولاني ظاهر مي گردد. با پيشرفت اختلال، تكرارها بيشتر شده و لكنت مهمترين كلمات يا عبارات را فرا مي گيرد. حتي پس از كامل شدن شكل باليني، لكنت زبان ممكن است ضمن روخواني، آواز خواندن يا صحبت با حيوانات و اشياء بيجان از بين برود.

در پيدايش لكنت زبان چهار مرحله با سير تدريجي مشخص گرديده است.

مرحله 1 در ضمن دوره پيش از مدرسه طاهر مي گردد. اوائل، مساله دوره اي بوده و به مدت چند هفته يا ماه با فاصله طولاني تكلم طبيعي ظاهر مي شود. درصد بهبود از اين مرحله بسيار بالا است. ضمن اين دوره كودكان بيشتر در موارد هيجان يا عصبانيت، وقتي گفتني زياد دارند، و ساير شرايط داراي فشار مكالمه اي، دچار لكنت زبان مي گردند.

مرحله 2 معمولاً در سالهاي ابتدائي مدرسه روي مي دهد. اختلال مزمن بوده و دوره هاي بهبود اگر هم ديده شود بسيار كم است. چنين كودكاني از مساله لكنت خود آگاهي پيدا كرده و خود را زكلن مي شناسند. در اين مرحله لكنت در قسمت هاي عمده تكلم ـ اسم ها، افعال، صفات و قيدها ظاهر مي گردد.

مرحله 3 معمولاً پس از هشت سالگي شروع شده و تا بزرگسالي ادامه مي يابد. اكثراً در اواخر كودكي و اوائل نوجواني ظاهر مي گردد. ضمن اين مرحله، لكنت بيشتر در ارتباط با موقعيت هاي خاص، مثل صحبت كردن در سر كلاس درس، مكالمه با بيگانه ها، موقع خريد از مغازه ها، و يا هنگام صحبت تلفي ظاهر مي گردد و برخي از حروف و كلمات دشوارتر از بعضي ديگراست. مرحله 4 بطور تيپيك در اواخر نوجواني و در بزرگسالي ديده مي شود. شخص الكن پيش بيني آشكار و هراس آلودي از لكنت زبان دارد. اين افراد از كلمات، اصوات و موقعيت ها ترس دارند.




درمان پيشنهادي دكتر بلومل

در مورد اختلال گفتاري كودك، درمان شامل رفع استرسهاي موقعيتي است. اين درمان هم در مورد ناروايي و هم در مورد اختلال گفتاري بكار مي رود. در اغلب موارد: كاهش خستگي و تحريك زياد و افزايش ميزان خواب و استراحت ضرورت دارد. گفتار مي تواند بوسيله اشكال ملايمي از بازي درماني همراه با آموزش شنيداري بهبود يابد.

اين نظريه كه درمان مي تواند گير را بر طرف كند و منجر به كشف يك الگوي گفتاري طبيعي نهفته شود، اشتباه آميز است تعداد اندكي از لكنتي ها براي هميشه روان صحبت مي كنند درمان در مورد لكنت بايد در جهت باز سازي گفتار طبيعي باشد. برنامه درمان، شامل آموزش تفكر آرام و روشن است و اين تنها نوع تفكري است كه كودك مي تواند آنرا به كلمات گفتاري انتقال دهد. اين برنامه اساسي است و بايد قبل از توجه كودك به گفتارش انجام شود.

موقعي كه فرد گفتار ذهني را به خوبي تمرين كرد، مي تواند كلمات را در حركات گفتاري صامت يا گفتار نجوايي و سپس در گفتار صدا دار برونسازي كند. او مي تواند در هر نقطه اي از گفتار كلامي، به گفتار پانتوميم يا گفتار ذهني برگردد. چون الگوي گفتار دروني در اثر گيرد ( موتيسم و اسپاسم ) آسيب نمي بيند. كار گروهي بهتر از كار فردي است. و از نظر اقتصادي هم مقرون به صرفه تر است.

در لكنت ثانويه، تقلاي گفتاري با روشهاي پذيرفته شده آرامبخشي كاهش مي يابد. انتقال درماني براي خنثي كردن تنفر از گفتار و ترس به كار مي رود. انتقال درماني، عبارت از تركيب موقعيتهاي گفتاري آسان با موقعيتهاي دشوارتر است اين برنامه اقدامي در جهت در جهت غير شرطي كردن است. افراد بزرگسال مي دانند كه تبديل شدن به گوينده هاي ماهر و ورزيده، كاري غير ممكن است، زيرا از دروان كودكي با نقص گفتاري بار آمده است. بنابراين، كوشش مي كنند كه به ميزان رضايت بخشي از كنترل گفتاري دست يابند.

موثرترين درمان در دوران كودكي صورت مي گيرد. مدارس بايد در سالهاي نخست، توجه بيشتري به رشد گفتار طبيعي داشته باشند. براي كودك در مدرسه، هيچ چيز بهتر از آموختن گفتار كه در طول زندگيش از آن استفاده مي كند، مفيد نخواهد بود.

لكنت زبان صرفاً يكي از واكنشهاي رواني ـ عصبي است كه از استرسهاي موقعيتي ناشي مي شود.

درمان پيشنهادي دكتر بوم

لكنت زبان را مي توان بوسيله آرامش بخشيدن و ايجاد سازگاري روانشناختي درمان كرد، نخستين هدف درمان دفع فشار رواني بيمار است. فرد مي تواند با كسب مهارتهاي آرام سازي عضلاني، به تدريج آرامش خاطر بيشتري كسب كند، اعتماد به نفس بيابد و در نتيجه، بر ترس خود غلبه كند. روش آرام سازي بايد بوسيله افراد آموزش ديده كه قادرند خودشان را آرامش بخشد: انجام شود. سلامت عمومي و ثبات عاطفي لكنتي ها به مجرد شروع اين تمرينات بهبود مي يابد. بدين ترتيب، لكنت آخرين نشانه اي است كه به درمانش پرداخته مي شود. بعضي از بيماران تصور مي كنند كه هرگز بهبود نمي يابند، از همين رو درمان را قطع مي كنند، در حاليكه از نظرما كليه افراد لكنتي درمان پذيرند.

از آنجا كه لكنتي ها بعلت مكانيسم گفتار خود: ناگزير از لكنت كردن هستند بايد توجهشان را از لكنت زبان منحرف كرد. بطور كلي تمرينات غير مجاز مربوط به اندامهاي گفتاري و تمرينات بخشي عميق مناسب نيست و هنگامي بيمار ياد گيرد عضلاتش را آرام سازد و به جاي فشار بر مكانيسم تنفسي اش بطور عادي عمل كند، گفتارش جريان صحيح خود را باز مي يابد. و اين همان عمل اتوماتيك است. قبل از درمان لازم است با انجام معاينات كامل در صورت امكان نقائص فيزيكي موجود اصلاح شود. پس از آنكه درمانگر درمانگر، تاريخچه فردي بيمار و رفتار عمومي اورا مطالعه كرد، شيوه هاي مناسب براي سازگاري رواني او را انتخاب مي كند.

تلقين در درمان لكنت زبان موثر است. تلقين نه تنها در درمان گروهي بلكه براي تغيير ذهنيت بيمار نيز كار برد دارد.

درمان پيشنهادي دكتر دو نلاب

لكنت، عادي است كه مي توان آنرا با استفاده از تمرين منفي بر طرف كرد. از لكنتي نمي توان خواست كه لكنت نكند. اما مي توان او را به شيوه خاصي آموزش داد. او بايد با استفاده از همين عادت ناخواسته به هدف دلخواه خود برسد.